Alzheimer Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Alzheimer hastalığı nedir?

Alzheimer hastalığı ilerleyici bir demans (bunama) şeklidir. Demans, beyin yaralanmalarının veya hafıza, düşünce ve davranışı olumsuz etkileyen hastalıkların neden olduğu durumlar için kullanılan bir terimdir. Alzheimer hastalığı günlük yaşama olumsuz etkiler.

Alzheimer Derneği’ne göre, Alzheimer hastalığı demans vakalarının yüzde 60 ila 80’ini oluşturmaktadır. Genel olarak 65 yaşından sonra tanı görülür. Erken yaşta teşhis edilirse Alzheimer hastalığı olarak adlandırılır.

Alzheimer için bir tedavi yoktur, ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilecek tedaviler uygulanır.

Alzheimer Hakkında

Birçok kişi Alzheimer hastalığını duymuş olsa da, bazıları tam olarak ne olduğunu bilmiyor. İşte Alzheimer hakkında bazı gerçekler:

• Alzheimer hastalığı kronik devam eden bir hastalıktır.
• Semptomları yavaş yavaş ortaya çıkar ve beyni etkiler , yavaş düşünmeye neden olur.
• Alzheimer hastalığını tam olarak tedavi edebilmek şuan için mümküm değildir, uygulanan tedaviler hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.
• Alzheimer hastalığına herkes yakalanabilir, ancak bazı insanlar yüksek risk altındadır. Risk altındakiler 65 yaşın üzerindeki ve aile öyküsü olan kişileri içerir.
• Alzheimer ve demans aynı şey değildir. Alzheimer hastalığı bir tür demanstır.
• Alzheimer hastaları birbirine benzemezler. Bazı insanlar hafif hasarla uzun süre yaşarken, diğerleri daha hızlı hastalık ilerlemesi yaşar.
• Her insanın Alzheimer hastalığı ile olan yolculuğu farklıdır.

Demans ve Alzheimer

“Demans” ve “Alzheimer” terimleri bazen birbirinin yerine kullanılır. Ancak, bu hastalık aynı değildir. Alzheimer bir demans türüdür.

Demans , unutkanlık ve karıştırma gibi hafıza kaybı olan durumlar için kullanılan bir terimdir.

Demans, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, travmatik beyin hasarı ve bu semptomlara neden olabilecek daha spesifik koşulları içerir.

Alzheimer hastalığı nedenleri ve risk faktörleri

Uzmanlar, Alzheimer hastalığının tam olarak nedenini belirleyemedi, ancak bu hastalığa neden olan bazı sebepleri belirlediler :

• Yaş. Alzheimer hastalığı olan çoğu insan 65 yaş ve üzerindedir.
• Ailenizde alzheimer hastalığı varsa bu hastalığı yakalanma riskiniz daha yüksektir.
• Genetik sebepler Alzheimer hastalığına yakalanmanızı artırabilir.
• Bu risk faktörlerinden birine veya daha fazlasına sahip olmak, Alzheimer hastalığına yakalanacağınız anlamına gelmez. Sadece Alzheimer olma riskinizi artırır.

Yukarıda risklerden biri varsa daha fazla bilgi edinmek için doktorunuzla konuşun.

Alzheimer ve genetik

Alzheimer’ın tek bir nedeni olmasa da, genetik önemli bir faktördür. Apolipoprotein E ( APOE ), yaşlı insanlarda Alzheimer başlangıcına bağlı bir gendir.

Bu gen testi kan testi ile belirlenebilir, bu test Alzheimer hastalığına yakalanma riskine sahip olup olmadığınızı belirleyebilir. Bu genin testinizde çıkması sonrasında Alzheimer olacağınız anlamına gelmez.

Bunun tersi de doğrudur: Birisi gene sahip olmasa bile Alzheimer olabilir. Birisinin Alzheimer olup olmayacağının kesin bir belirtisi yoktur.

Alzheimer hastalığının belirtileri

Herkes zaman zaman unutkan olduğu zamanları vardır. Ancak Alzheimer hastalığı olan kişiler, zaman içinde kötüleşen belirli davranışlar ve belirti gösterir.

Bunlar şunları içerebilir:

• randevuları hatırlama yeteneği gibi günlük aktiviteleri etkileyen hafıza kaybı
• problem çözmede zorlukları
• konuşma veya yazma sorunları
• zaman ve mekanların yönünü bulamama
• karar vermede güçlükler
• kişisel hijyene dikkat etmemek
• ruh hali ve kişilik değişiklikleri
• arkadaşlardan, aileden ve topluluktan uzaklaşma
• Belirtiler hastalığın evresine göre değişir.

Alzheimer’ın aşamaları

Alzheimer ilerleyen bir hastalıktır, bu da belirtilerin zaman içinde giderek kötüleşeceği anlamına gelir.

Alzheimer yedi aşamaya ayrılmıştır:

1. Bu aşamada hiçbir belirti yoktur, ancak aile öyküsüne dayanan erken tanı konulabilir.
2. Unutkanlık gibi belirtiler ortaya çıkar.
3. Bellek ve konsantrasyonda azalma gibi hafif fiziksel ve zihinsel bozukluklar ortaya çıkar. Bunlar sadece kişiye çok yakın biri tarafından fark edilebilir.

4. Alzheimer bu aşamada sıklıkla teşhis edilir, ancak yine de belirtileri hafif olarak kabul edilir. Bellek kaybı ve günlük görevleri yerine getirememe durumları görülebilir.
5. Orta ila şiddetli belirtiler, sevdiklerinizden veya bakıcılardan yardım gerektirir.
6. Alzheimer’lı bir kişinin yeme ve kıyafet giyme gibi temel görevlerde yardıma ihtiyacı olabilir.
7. Alzheimer’ın en şiddetli ve son aşamasıdır. Konuşma ve yüz ifadelerinde kayıp oluşabilir.
Hasta bu aşamalarda ilerledikçe, bir bakıcının desteğine ihtiyaç duyabilir.

Erken başlangıçlı Alzheimer

Alzheimer tipik olarak 65 yaş ve üstü insanları etkiler. Bununla birlikte, insanlarda 40’lı veya 50’li yaşlarda ortaya çıkabilir. Buna erken başlayan veya daha genç başlayan Alzheimer denir. Erken yaşta başlayan Alzheimer , tüm insanların yaklaşık yüzde 5’ini etkiler .

Erken başlayan Alzheimer belirtileri arasında hafif hafıza kaybı ve günlük görevlere konsantre olamamak veya bitirememe sorunu yer alır. Doğru kelimeleri bulmak zor olabilir ve zamanın izini kaybedebilirsiniz. Mesafeleri söyleme sorunu gibi hafif görme sorunları da ortaya çıkabilir.

Bazı insanlar da bu durum giderek artma riski daha fazladır.

Alzheimer hastalığının teşhisi

Alzheimer hastalığı olan birini teşhis etmenin tek kesin yolu, beyin dokusunu ölümden sonra incelemektir. Ancak doktorunuz zihinsel yeteneklerinizi değerlendirmek, demansı teşhis etmek ve diğer belirtileri anlayabilmek için muayeneleri ve testleri kullanabilir.

Muhtemelen ilk olarak tıbbi bir öykü alarak başlayacaklar. Sizin hakkınızda soru sorabilirler:

• Belirtiler
• Aile tıbbi geçmişi
• Şuan veya geçmişte yaşanan sağlık sorunları
• Şuan veya geçmişte kullanılan ilaçlar
• Diyet, alkol alımı veya diğer yaşam tarzı alışkanlıkları
• Doktorunuz muhtemelen Alzheimer hastalığınız olup olmadığını belirlemek için birkaç test yapacaktır.

Alzheimer testleri

Alzheimer hastalığı için kesin bir test yoktur. Bununla birlikte, doktorunuz teşhisini belirlemek için muhtemelen birkaç test yapacaktır. Bunlar zihinsel, fiziksel, nörolojik ve görüntüleme testleri olabilir.

Doktorunuz zihinsel durum testi ile başlayabilir. Bu, kısa süreli hatırlama, uzun süreli hatırlama ve yer ve zaman yönünüzü değerlendirebilirler. Örneğin, size sorabilirler:

• Hangi gün
• Başkan kim
• Size söylenen kelimelerin kısa bir listesini hatırlamak
• Muhtemelen fiziksel bir sınav yapacaklar. Örneğin, kan basıncınızı kontrol edebilir, kalp atış hızınızı değerlendirebilir ve sıcaklığınızı alabilirler. Bazı durumlarda, bir laboratuvarda test etmek için idrar veya kan örnekleri toplayabilirler.

Doktorunuz ayrıca enfeksiyon veya inme gibi akut bir tıbbi sorun gibi diğer olası teşhisleri ekarte etmek için nörolojik bir muayene yapabilir . Bu sınav sırasında reflekslerinizi, kas tonunuzu ve konuşmanızı kontrol ederler.

Doktorunuz ayrıca beyinle alakalı radyoloji görüntüler de isteyebilir. Beyninizin resimlerini oluşturacak bu çalışmalar şunları içerebilir:

Manyetik rezonans görüntüleme (MR). MR’lar inflamasyon, kanama ve yapısal sorunlar gibi önemli belirteçleri toplamaya yardımcı olabilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması. BT taramaları , doktorunuzun beyninizdeki anormal özellikleri aramasına yardımcı olabilecek X-ışını görüntüleri alır.
Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması. PET tarama görüntüleri doktorunuzun plak oluşumunu tespit etmesine yardımcı olabilir . Plak, Alzheimer semptomlarıyla ilişkili bir protein maddesidir.
Doktorunuzun yapabileceği diğer testler, Alzheimer hastalığı riskinizin daha yüksek olduğunu gösteren genleri kontrol etmek için kan testlerini içerir.

Alzheimer ilacı

Alzheimer hastalığının bilinen bir tedavisi yoktur. Bununla birlikte, doktorunuz belirtilerinizi hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini mümkün olduğunca geciktirmek için ilaçlar ve diğer tedaviler önerebilir.

Başlangıç ve orta derecede Alzheimer için doktorunuz bazı ilaçları reçete edebilir.Bu ilaçlar beyninizde yüksek asetilkolin seviyelerini korumaya yardımcı olabilir. Bu, hafızanıza yardımcı olabilecek bir nörotransmitter türüdür.

Orta ila şiddetli Alzheimer tedavisi için doktorunuz ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar memantin, aşırı glutamatın etkilerini önlemeye yardımcı olabilir. Glutamat, Alzheimer hastalığında daha yüksek miktarlarda salınan ve beyin hücrelerine zarar veren bir beyin kimyasalıdır.

Doktorunuz ayrıca Alzheimer ile ilgili belirtileri tedavi etmek için antidepresanlar, antianksiyete ilaçları veya antipsikotikler önerebilir. Bunlar bu belirtilere sebep olabilir:

• Depresyon
• Huzursuzluk
• Saldırganlık
• Çalkalama
• Halüsinasyonlar

Diğer Alzheimer tedavileri

İlaç tedavisine ek olarak, yaşam tarzı değişiklikleri durumunuzu yönetmenize yardımcı olabilir. Örneğin, doktorunuz size veya sevdiklerinize yardımcı olacak öneriler verebilir :

• Görevlere odaklan
• Karışıklığı sınırla
• Her gün yeterince dinlen
• Sakin ol

Bazı insanlar E vitamini kullanmanın zihinsel yetenekleri iyileştirebildiğine inanmaktadır, ancak çalışmalar daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir. E vitamini veya diğer takviyeleri almadan önce doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Alzheimer’ı Önleme

Alzheimer için bilinen bir tedavi olmadığı gibi, kusursuz önleyici tedbirler yoktur. Bununla birlikte, araştırmacılar, hastalığın ilerlemesini önlemenin bir yolu olarak genel sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarına dönmek gerektiği söylenmektedir.

Aşağıdaki önlemler yardımcı olabilir:

• Sigarayı bırakmak.
• Düzenli egzersiz.
• Bilişsel eğitim egzersizlerini deneyin.
• Bitki bazlı bir diyet yiyin.
• Daha fazla antioksidan tüketin.
• Aktif bir sosyal yaşam sürdürün.

Yaşam tarzınızda büyük değişiklikler yapmadan önce doktorunuzla konuşun.

Alzheimer Bakımı

Bakıcı olmak birçok beceri gerektirir. Bunlar arasında belki de her şeyden önce sabır, yaratıcılık, dayanıklılık ve önem verdiğiniz birine yaşayabilecekleri en rahat hayatı yaşama konusunda yardım etme rolünde sevinç görme yeteneği sayılabilir.

Bir bakıcı olarak, sevdiklerinizin yanı sıra kendinize de bakmak önemlidir. Rolün sorumlulukları ile stres, zayıf beslenme ve egzersiz eksikliği riski artabilir.

Bakıcının rolünü üstlenmeyi seçerseniz, yardımcı olması için profesyonel bakıcıların ve aile üyelerinin yardımına başvurmanız gerekebilir.

Alzheimer istatistikleri

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, Alzheimer ABD’li yetişkinler arasında en yaygın altıncı ölüm nedenidir. 65 yaş ve üstü insanlar için ölüm nedenleri arasında beşinci sıradadır.
Bir araştırma , 65 yaş üstü 4.7 milyon Amerikalı’nın 2010 yılında Alzheimer hastalığına sahip olduğu tespit edildi. Bu araştırmacılar, 2050 yılına kadar Alzheimer’lı 13.8 milyon Amerikalı olacağını öngördü.
CDC, yüzde 90’ın üzerinde Güvenilir Kaynak Alzheimer hastalarının 60 yaşına gelene kadar hiçbir belirti görmüyor.
Alzheimer pahalı bir hastalıktır. CDC’ye göre,259 milyar dolar Güvenilir Kaynak 2017 yılında ABD’de Alzheimer ve demans bakım maliyetlerine harcanmıştır.